Coachen in een andere taal: anders dan anders

Foto Ashridge Business School Londen

Coachen in een andere taal. Hoe breng je de echte essentie van je boodschap over in een taal die niet echt de jouwe is? Ik vond het nogal een stap. Als taalpurist, die houdt van spelen met taal en de nuance van taal, lukt het me dan nog wel om die nuance te bewaren? Telefonisch coachen? Nee dan mis ik teveel. Dat kan nooit hetzelfde resultaat opleveren als face-to-face coaching. 80% van de boodschap is immers non-verbaal. Coachen van coachees uit andere culturen? Nee, dat kan ik niet. Ik heb immers nog nooit in een ander land gewerkt of gewoond, wat weet ik dan van interculturele verschillen?

Krachtige overtuigingen die ik had en die me lang in de weg hebben gestaan van “anders coachen dan anders”. Gelukkig ben ik “om”. In mijn vorige blog schreef ik over mijn ervaringen met telefonisch coachen. Vandaag coachen in een andere taal als tweede deel van een drieluik.

Spelen met Spaans

Ook hier ben ik het gewoon gaan doen. Een eerste training in het Engels, kijken hoe het bevalt. Even zoeken naar woorden, maar vaak werkend met mensen die Engels ook niet als hun eerste taal hebben. Dat scheelt. Beiden zoek je naar woorden, naar de essentie en in die zoektocht begrijp je elkaar. Een grotere uitdaging pakte ik op door in het Spaans te gaan trainen, op locatie in Midden-Amerika. Ik had toen nog een half jaar de tijd, die ik gebruikt heb om een individuele taalcursus te gaan doen. Nuttig bestede tijd waarin ik alle te gebruiken modellen en oefeningen vooraf heb vertaald naar het Spaans.
Spelen met taal bleek voor mij de kern. Met een Spaanstalige acteur op reis, die me ook een paar avonden meenam in de lokale kroegen, om de uitdrukkingen en “slang” van het land te leren. Wist ik een woord niet meer, dan vulde hij me aan. En wat ik vooral leerde, was creatief zijn in uitleggen. Niet begrijpelijk op de ene manier, dan probeerde ik een andere. Vaak was mijn woordenschat na twee pogingen wel uitgeput, en dan was er de acteur of iemand uit de groep die hielp. Het werd vooral enorm gewaardeerd dat ik de moeite deed hun taal goed te spreken. Prachtige leerzame ervaring.

Zoeken en coachen in een andere taal

Maar wat nu als je niet alle modellen en oefeningen kunt en wilt voorbereiden? En als je geen hulptroepen hebt in je een-op-een-gesprek? Eigenlijk blijft de essentie: blijf spelen met taal en verwacht niet van jezelf dat je je net zo goed kunt uitdrukken als in je eigen taal. Wees mild voor jezelf. Mijn ontdekking is dat je samen aan het zoeken bent naar een manier om elkaar te begrijpen, en dat raakt aan de kern van coaching: contact maken. Uit alle onderzoeken naar het effect van coaching blijkt dat de relatie tussen coach en coachee essentieel is voor het slagen van de coaching. Ik durf te voorspellen dat samen zoeken naar de essentie, echt je best doen om elkaar te begrijpen en elkaar uit te laten praten, een mooie succesfactor is in het slagen van coaching. We hebben er beiden belang bij om elkaar echt goed te vinden in communicatie.

Essentiele coachvaardigheden

Het “geluk” dat ik heb, is dat ik vaak mensen in het Engels coach voor wie Engels ook niet hun moedertaal is. Ze spreken en schrijven het goed genoeg om zich erin te redden, ze werken vaak voor internationale bedrijven, waar Engels ook de voertaal is. In het Nederlands ken ik mijn valkuil dat ik snel praat en snel kan gaan. Ik merk dat ik in het Engels afrem, meer zoek, langer pauzes houd en me dan pas uitdruk. Ik heb ook meer tijd nodig om te begrijpen wat de ander zegt en als het soms met een accent wordt uitgesproken, moet ik echt moeite doen. Dat dwingt me tot goed luisteren en vertragen en af en toe een verhelderende vraag stellen. Hele goede coachvaardigheden dus eigenlijk.

Nog een paar praktische tips:

1. Neem, meer nog dan anders, tijd om je even (mentaal) voor te bereiden
2. Neem dus voldoende tijd voor de sessie, probeer het niet tussen andere afspraken door in je agenda te persen. Je hebt misschien wel meer dan bij andere gesprekken tijd nodig om te landen en te reflecteren.
3. Zorg voor hand-outs en oefeningen in het Engels. Mocht je elkaar mondeling niet helemaal hebben begrepen, dan is er altijd naslagwerk.
4. Laat een reflectieverslag schrijven. Meer dan anders belangrijk, als check of jullie elkaar echt hebben begrepen en om te weten waar nog lacunes zijn.